Skip to content 
Metformina jest lekiem bardzo często przepisywanym osobom z zaburzeniami gospodarki cukrowej.
Jest to obecnie najczęściej stosowany doustny środek poprawiający insulinowrażliwość.
Najczęściej otrzymują go osoby z
➡️ insulinoopornością,
➡️ stanem przedcukrzycowym a także
➡️ kobiety z PCOS (tu również ze względu na często idącą w parze insulinooporność).
Natomiast warto zwrócić uwagę na
➡️ mechanizmy działania, które mogą prowadzić do niedoborów witaminy B12.
Na poziomie komórkowym witamina B12 (kobalamina) działa jako kofaktor enzymów, które odgrywają kluczową rolę w syntezie DNA i ochronie neuronów.
Dlatego też niedobory tej witaminy mogą prowadzić do
🧠 zaburzeń układu nerwowego (np. upośledzenie czucia czy utrata propriocepcji).
Przewlekły niedobór B12 może też prowadzić do
🩸 niedokrwistości megaloblastycznej,
co skutkuje zazwyczaj
➡️ zmęczeniem,
➡️ brakiem koncentracji,
➡️ problemami skórnymi,
➡️ wypadaniem włosów.
📍Ciekawostka – B12 a homocysteina
Niedobór B12 może prowadzić do akumulacji homocysteiny, co może przekładać się na zwiększone ryzyko chorób układu krążenia.
Dzieje się tak dlatego, że witamina B12 jest kofaktorem enzymu, który katalizuje przemianę homocysteiny w metioninę.
🥩🍳🥛Witaminę B12 pozyskujemy z produktów pochodzenia zwierzęcego – mięso czerwone, drób, produkty mleczne, jaja.
💊Mechanizm działania metforminy🔑
Metformina
➡️ hamuje wątrobową produkcję glukozy
– m.in. poprzez zahamowanie glukoneogenezy , czyli procesu, który polegają na powstawaniu glukozy z innych „związków” chemicznych, np. glicerolu, aminokwasów glukogennych oraz glikogenolizy, czyli rozpadu glikogenu do glukozy
Hamowanie glukoneogenezy następuje w wyniku
➡️ aktywacji AMPK (kinazy białkowej aktywowanej przez AMP).
Aktywowana AMPK uczestniczy natomiast w regulacji przemian glukozy wewnątrz komórki (m.in. zwiększa aktywność GLUT-4, przyspiesza glikolizę, nasila oksydację kwasów tłuszczowych).
Mówiąc prościej – farmakologiczna aktywacja AMPK prowadzi do zahamowania wątrobowej produkcji glukozy.
🏋️♀️Co ciekawe, AMPK jest też aktywowane aktywnością fizyczną!
W trakcie wysiłku dochodzi do aktywacji AMPK w mięśniach szkieletowych, wątrobie i w tkance tłuszczowej.
➡️ Mechanizmy odpowiedzialne za niedobór wit B12 wywołany przez metforminę
Zakłada się, że tych mechanizmów może być kilka.
1️⃣ Jednym z nich jest zmniejszone wydzielanie czynnika Castle’a przez komórki okładzinowe żołądka (czynnik Castle’a łączy się z witaminą B12 ułatwiając jej wchłanianie).
2️⃣ Innym może być zmiana w obrębie jelita cienkiego, powodująca rozrost bakterii, co może zahamować wchłanianie kompleksu „czynnik Castle’a – witamina B12”.
3️⃣ Kolejnym mechanizmem może być zmiana w metabolizmie i reabsorpcji kwasów żółciowych, co powoduje upośledzenie wchłaniania B12.
➡️ Wnioski:
1. Stosując metforminę suplementuj B-complex.
2. Regularnie sprawdzaj poziom witaminy B12 we krwi.
3. Warto też oznaczyć poziom kwasu metylomalonowego (MMA).
Niedobór witaminy B12 powoduje akumulację metylomalonylo-CoA, która jest następnie przekształcana w kwas metylomalonowy (MMA). Poziom tego kwasu w osoczu jest często podwyższony u pacjentów z niedoborem witaminy B12.
