SIBO czy IMO?

Różnice, objawy i dlaczego dieta low fodmap nie wyleczy Cię z SIBO?

W dzisiejszych czasach coraz częściej słyszymy o problemach jelitowych, a wśród nich wyróżniają się SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli przerost bakteryjny jelita cienkiego, oraz IMO (Intestinal Methane Overgrowth), czyli przerost metanogenów w jelicie. Brzmi jak z kosmosu, prawda? Ale spokojnie, już tłumaczę o co chodzi!

Upraszczając – w jelicie powinna być określona ilość bakterii. Jeżeli dochodzi do sytuacji, w której tych bakterii zaczyna być więcej, niż powinno, to mamy do czynienia z przerostem, czyli właśnie z SIBO.

Choć obie te dolegliwości dotyczą nadmiernego namnażania się mikroorganizmów w przewodzie pokarmowym, różnią się pod wieloma względami, a ich objawy często bywają mylone z innymi schorzeniami. Co więcej, SIBO i IMO to często jedynie wierzchołek góry lodowej, czyli skutek innych zaburzeń, takich jak zaburzenia gospodarki cukrowej (insulinooporność, hiperinsulinemia, hipoglikemia), zaburzenia hormonalne (PCOS, endometrioza, brak miesiączki), czy zaburzenia przewodu pokarmowego (zakażenia bakterią Helicobacter pylori czy pasożytnicze, zapalenie żołądka, IBS).

W tym artykule przyjrzymy się bliżej tym dwóm jednostkom, omówimy ich różnice, charakterystyczne objawy, a także zwrócimy uwagę na szerszy kontekst, który często jest pomijany.

SIBO i IMO – podstawowe różnice

Zarówno SIBO, jak i IMO charakteryzują się nadmiernym wzrostem mikroorganizmów w jelicie cienkim, które normalnie powinno zawierać ich znacznie mniej niż jelito grube. Kluczowa różnica leży w rodzaju dominujących mikroorganizmów oraz produkowanych przez nie gazów:

SIBO to przerost bakterii, które głównie produkują wodór (H2).
IMO to przerost archeonów (metanogenów), a nie bakterii, które produkują metan (CH4). Najbardziej znanym archeonem odpowiedzialnym za IMO jest Methanobrevibacter smithi.

Pacjenci często dopytują, czy istnieje możliwość przerostu zarówno wodoru jak i metanu.
Odpowiadamy jednogłośnie – TAK!
Mamy wtedy do czynienia z tzw. SIBO mieszanym.

Objawy – sygnały z przewodu pokarmowego i nie tylko

Objawy SIBO i IMO są często niespecyficzne i mogą być mylone z innymi dolegliwościami
jelitowymi, takimi jak zespół jelita drażliwego (IBS).

Objawy ze strony przewodu pokarmowego:

Wzdęcia: Często bardzo nasilone, dające uczucie „brzucha jak w zaawansowanej
ciąży”, szczególnie po posiłkach.
Bóle brzucha: Mogą być silne, skurczowe, rozpierające
Zaburzenia rytmu wypróżnień: W SIBO dominują biegunki, natomiast w IMO
charakterystyczne są przewlekłe zaparcia. Mogą występować również biegunki na
przemian z zaparciami.
Gazy: Nadmierna produkcja gazów jelitowych, często o nieprzyjemnym zapachu.
Niestrawność i refluks: Uczucie ciężkości, zgaga, odbijanie.
Zaburzenia trawienia i wchłaniania: Prowadzące do niedoborów składników
odżywczych.

Bardzo ważne jest zrozumienie, że SIBO i IMO rzadko są chorobami pierwotnymi. Zazwyczaj stanowią one objaw innych, głębszych problemów w organizmie.

Objawy ze strony przewodu pokarmowego:

Zakażenia Helicobacter pylori i/lub zakażenia pasożytnicze
Endometrioza
Choroby autoimmunologiczne: Choroby takie jak Hashimoto, celiakia czy choroba
Leśniowskiego-Crohna
Niedoczynność tarczycy
Antykoncepcja hormonalna (Jako powikłanie po odstawieniu tabletek)
Przewlekłe stosowanie niektórych leków: głównie długotrwałe przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP)
Nadużywanie antybiotyków
Zaburzenia pracy żołądka

A co z popularną dietą low FODMAP przy SIBO?

Dieta low FODMAP bardzo często pojawia się w kontekście SIBO, ponieważ ogranicza fermentujące węglowodany, które stają się „paliwem” dla bakterii i archeonów w jelicie cienkim. Dzięki temu u wielu pacjentów obserwuje się zmniejszenie wzdęć, gazów czy bólu brzucha.

Warto jednak podkreślić:

Dieta low FODMAP nie jest dietą „na SIBO” – może maskować problem, a nie go rozwiązywać.
Stosowana długotrwale może prowadzić do zubożenia mikrobioty jelitowej i niedoborów pokarmowych, m.in. wapnia, żelaza, cynku czy witamin z grupy B.
Zwykle stosuje się ją maksymalnie do 6 tygodni.
Jej głównym celem jest zmniejszenie objawów i przygotowanie do kluczowego etapu, czyli ponownego wprowadzania produktów z poszczególnych grup FODMAP w celu oceny indywidualnej tolerancji.

Dlatego dieta low FODMAP powinna być traktowana wyłącznie jako jeden z elementów kompleksowego podejścia i wspierającego terapię (eradykację przerostu) – obok celowanej diagnostyki, wsparcia dietetycznego i suplementacyjnego, odbudowy mikrobioty jelitowej oraz pracy nad osią jelito–mózg.

Uwaga, ważne!

Dietę stosowaną w terapii SIBO wprowadza się dopiero po zakończeniu antybiotykoterapii. W trakcie przyjmowania antybiotyków zaleca się spożywanie pełnego wachlarza produktów, ponieważ bakterie są wtedy bardziej wrażliwe na ich działanie, gdy nie są pozbawione pożywienia. Dzięki temu można zwiększyć skuteczność całego procesu leczenia.

A co z probiotykami?

Probiotykoterapia w SIBO jest zagadnieniem wymagającym indywidualnego podejścia i sporej ostrożności. Stanowi jednak istotny element w procesie kształtowania sprzyjającego środowiska dla mikrobioty jelitowej. Probiotyki dostarczają organizmowi korzystnych bakterii.

Warto zwrócić uwagę, że w przebiegu SIBO ich niewłaściwy dobór może nasilić objawy!

Konsultacja z dietetykiem klinicznym

Na każdym etapie leczenia SIBO należy odpowiednio podejść do działań.
Cały proces powinien składać się z kilku etapów:

zaadresowanie przyczyny SIBO
wyeliminowanie przyczyny SIBO
sprawdzenie, czy objawy SIBO nie ustąpiły
jeśli nie ustąpiły – wprowadzenie leczenia SIBO

Ważne! Brak zaadresowania przyczyny SIBO lub IMO może skutkować niepowodzeniem w leczeniu i nawrotem dolegliwości!

Potrzebujesz pomocy?

Skontaktuj się z nami

Umów wizytę

Podsumowanie

SIBO i IMO to złożone problemy zdrowotne, które wymagają całościowego podejścia. Zrozumienie różnic między nimi, rozpoznanie objawów oraz identyfikacja leżących u ich podstaw przyczyn są kluczowe dla skutecznego leczenia. Pamiętaj, że samodzielna diagnoza, próba leczenia, czy wprowadzanie diety low fodmap mogą być nieskuteczne, a nawet szkodliwe. Jeśli podejrzewasz u siebie SIBO lub IMO, nie zwlekaj z konsultacją z doświadczonym lekarzem lub dietetykiem klinicznym. Tylko kompleksowa diagnostyka i zindywidualizowany plan terapii mogą przynieść ulgę i poprawić jakość życia.